Indian scientists discovered a new planet rich in metal deposits 60 times heavier than Earth || ભારતીય વૈજ્ઞાનિકોએ પૃથ્વી કરતાં 60 ગણો ભારે એવો સમૃદ્ધ ધાતુઓનું ખનીજ ધરાવતો નવો ગ્રહ શોધી કાઢયો |

ફિઝિકલ રિસર્ચ લેબોરેટરી (PRL), અમદાવાદના નેતૃત્વમાં વૈજ્ઞાનિકોની આંતરરાષ્ટ્રીય ટીમે આપણા સૌરમંડળની બહાર એક એક્સોપ્લેનેટ શોધી કાઢ્યું છે જે પૃથ્વી કરતાં પાંચ ગણું મોટું અને 60 ગણું ભારે છે.

TOI-6651b તરીકે ઓળખાયેલ, ઉપ-શનિ વર્ગના ગ્રહની શોધ 2જી PRL એડવાન્સ્ડ રેડિયલ વેલોસિટી અબુ સ્કાય સર્ચ (PARAS-2) - રાજસ્થાનના માઉન્ટ આબુ ખાતે PRLના 2.5m ટેલિસ્કોપ પર માઉન્ટ થયેલ હાઇ-એન્ડ સ્પેક્ટ્રોસ્કોપનો ઉપયોગ કરીને કરવામાં આવી હતી.

સૂર્યથી 690 પ્રકાશવર્ષ દૂર સ્થિત, સૌથી નવો શોધાયેલો ગ્રહ નેપ્ચ્યુનિયન રણમાં આવેલો માત્ર ચોથો એક્ઝો-ગ્રહ છે જે અત્યાર સુધી મળી આવ્યો છે. ઉપ-શનિ ગ્રહો નેપ્ચ્યુન અને શનિની વચ્ચેનું કદ ધરાવે છે. નેપ્ચ્યુન રણ એ નેપ્ચ્યુન કદના ગ્રહો વિના તારાઓની નજીકનો પ્રદેશ છે.

"TOI-6651b નેપ્ચ્યુનિયન રણની ધાર પર સ્થિત હતું. રણની સીમાઓને આકાર આપતા પરિબળોને સમજવા માટે તે નિર્ણાયક છે," સંજય બાલીવાલે, મુખ્ય લેખક અને પીઆરએલ વૈજ્ઞાનિક, અભિજિત ચક્રવર્તી અને ટીમ સાથે કામ કરતા પાંચમા વર્ષના પીએચડી વિદ્યાર્થીએ જણાવ્યું હતું. લીડ

જર્નલ ઓફ એસ્ટ્રોનોમી એન્ડ એસ્ટ્રોફિઝિક્સમાં મંગળવારે પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે TOI-6651b તેના યજમાન તારા, સૂર્ય જેવા તારાની આસપાસ માત્ર 5 દિવસમાં પરિભ્રમણ કરે છે. સરખામણી માટે, પૃથ્વી તેના યજમાન સૂર્યની આસપાસ એક પરિક્રમા પૂર્ણ કરવામાં 365 દિવસ લે છે. ગ્રહ તેના પિતૃ તારાની નજીક ખતરનાક રીતે ફરતો હોવાથી, આ વિસ્તાર તારામાંથી જ મજબૂત ઇરેડિયેશન મેળવે છે, જેનો અર્થ છે કે નજીકના ગ્રહો તેમના વાયુ વાતાવરણને લાંબા સમય સુધી જાળવી રાખવામાં અસમર્થ રહેશે જ્યાં સુધી તેઓ બાષ્પીભવન કરે છે, એક ખડકાળ કોર છોડીને, જેમ કે આ કિસ્સામાં.એક્સોપ્લેનેટનો મુખ્ય ભાગ મોટાભાગે (લગભગ 87 ટકા) લોખંડ જેવી સમૃદ્ધ ધાતુઓથી બનેલો હતો અને તે ખડકાળ હોવાનું જણાયું હતું. તેનાથી વિપરીત, બાકીના સમૂહમાં હાઇડ્રોજન અને હિલીયમના નીચા-ઘનતા પરબિડીયુંનો સમાવેશ થાય છે. વધુમાં, એક્સોપ્લેનેટની સપાટીનું તાપમાન 1,500 ડિગ્રી કેલ્વિન (લગભગ 1,200 ડિગ્રી સેલ્સિયસ) પર માપવામાં આવ્યું હતું, આમ TOI-6651b રહેવા યોગ્ય હોવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.

નેપ્ચ્યુનિયન રણ પ્રદેશમાંથી શોધાયેલ અન્ય ત્રણ એક્સોપ્લેનેટ પૃથ્વી કરતાં 12-13 ગણા મોટા હતા અને કોઈપણ ધાતુની રચનાને બાદ કરતા વિશાળ ગેસ જાયન્ટ્સ તરીકે ઓળખાતા હતા. અને નોંધપાત્ર રીતે, TOI-6651b, પણ એક સમયે ગેસ જાયન્ટ હતું પરંતુ તે વર્ષોથી કેટલીક ભરતી પ્રક્રિયાઓને કારણે તેની વર્તમાન સ્થિતિમાં પરિવર્તિત થઈ ગયું છે, અભ્યાસમાં નોંધ્યું છે.

સંશોધકોએ નોંધ્યું કે માઉન્ટ આબુમાં ગુરુ શિખર ખાતે પીઆરએલની વેધશાળામાં 2.5 મીટર ટેલિસ્કોપ પર તૈનાત PARAS-2 એ આ શોધમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. 380 - 690 નેનોમીટર બેન્ડમાં શ્રેષ્ઠ રીતે કાર્યરત, આ ફાઇબર-ફેડ સ્પેક્ટ્રોગ્રાફ એશિયામાં સ્પેક્ટ્રોગ્રાફ્સમાં સૌથી વધુ રિઝોલ્યુશન પ્રદાન કરે છે. તે સુપર-અર્થ જેવી દુનિયાને શોધવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે. "તેના ઉચ્ચ રીઝોલ્યુશનથી અમને સબ-શનિ એક્સોપ્લેનેટ શોધવાની મંજૂરી મળી, જે તેના પુરોગામી સંસ્કરણનો ઉપયોગ કરીને શક્ય ન હોત. અમારી ટીમ સાધનને વધુ શુદ્ધ કરવાની પ્રક્રિયામાં છે જેથી ભવિષ્યમાં નાના ગ્રહો પણ શોધી શકાય," તેમણે કહ્યું. .